Oosterscheldekreeft: Zeeuwse folklore of economisch model?
Wednesday June 26, 2024
Het is kort voor 12.30 uur als het wolkendek boven Zierikzee openbreekt. De kerktoren, molen en de rode dakpannen van de huizen aan het Havenkanaal baden ineens in het felle zonlicht. De ruim honderd ouderen en hulpbehoevenden, die door de Stichting Oosterscheldekreeft Zierikzee zijn uitgenodigd om mee te varen op ‘De Frisia’ om getuige zijn van de vangst van de eerste Oosterscheldekreeft, lachen als ze in de verte de skyline van ‘hun’ Zeeuwse stadje ontwaren. “Alsof het zo moet zijn”, zegt Roessingh met een grote grijns op zijn gezicht. Een 91-jarige passagier knikt tevreden. “Ik herinner me nog hoe vroeger de boten uitvoeren om de fuiken op te halen. De Oosterscheldkreeft hoort net zo goed bij Zeeland als de mosselen of de Deltawerken.”
Grote publiek
Roessingh is als bestuurslid van de Stichting Zierikzeese Oosterscheldekreeft al 23 jaar betrokken bij ‘De opening van de Oosterscheldekreeft’, die standaard plaatsvindt op de laatste donderdag van maart. Sinds 2001 wordt de eerste Oosterscheldekreeft aan wal gebracht in Zierikzee. De festiviteiten bestaan uit een eerste vangst, optocht, feest en gala. Ook is er een heuse Kreeftenkoningin die het eerste dier ‘aan wal’ brengt en daarmee het kreeftenseizoen – dat loopt tot medio juli – officieel opent. “De Oosterscheldekreeft komt alleen voor in de Oosterschelde, het Veerse Meer en het Grevelingenmeer. Er wordt al decennialang gevist op deze kreeft, maar na de eeuwwisseling vonden we het tijd dat het grote publiek kennis zou nemen van dit prachtige product. Daar is ‘De opening van de Oosterscheldekreeft’ uit voortgekomen. Deze kreeft is een nicheproduct, dat vooral gegeten wordt in restaurants in Zeeland. Maar steeds meer visgroothandels durven de Oosterscheldekreeft te verkopen als alternatief voor, of naast de meer gangbare Canadese kreeft. United Fish Auctions (visafslag op de Stellendam) heeft de Oosterscheldekreeft tijdens het seizoen ook in haar assortiment.”
En hij heet… Lennard
De blijdschap over het goede weer gaat over meer dan uitsluitend een behouden vaart over de Oosterschelde, die door de harde wind een behoorlijk rimpelig wateroppervlak kent. Bij de opening hoort een kreeftenoptocht per paardenkar van de haven naar de Vismarkt, waar 500 stedelingen feest vieren. Bij een event in de open lucht is een voorjaarszonnetje nu eenmaal beter dan de regenbuien die op de ochtend van de eerste vangst nog losbarsten boven Zierikzee. Kreeftenvisser Lennard Timmer is alle weersomstandigheden wel gewend. Terwijl het weer ten positieve verandert, stuurt hij zijn schip BRU1 handig over de golven. Na een uurtje varen – ter hoogte van de Val bij Zierikzee – licht hij samen met Evert van de Zande de eerste kreeftenfuiken en overhandigt de allereerste kreeft aan Han Polman, Commissaris van de Koning van Zeeland. De kreeft, een mannetje, wordt vernoemd naar de visser: Lennard. Na dit tafereel wordt ‘Lennard’ aan boord gebracht van de vissersboot Lucky Lobster en vaart het gezelschap terug naar Zierikzee, waar allerlei festiviteiten plaatsvinden. Behalve een optocht en feest wordt de allereerste Oosterscheldekreeft geveild voor het goede doel. De firma International Seafoods Klink heeft 4.000 euro over voor Lennard. Dit bedrag wordt verdeeld onder twee lokale goede doelen: de Stichting de Bende van het Strand (die de Zeeuwse stranden schoonhoudt) en Reddingsbrigade Zierikzee-Duiveland.
Klik HIER voor de volledige reportage over de Oosterscheldekreeft in de laatste (digitale) uitgave van vaktijdschrift Fish&Co.